Looking at the World from Egypt: Ibn Abdulhakem and his Work: Futuhu Mısr

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10433027

Keywords:

History of Islam, Ibn Abd al-Hakam, Futuh, Egypt, History, Maghreb, Andalusia

Abstract

The earliest known work on the history of Egypt, the Maghrib and Andalusia is Ibn Abd al-Hakam's Futūhu Misr wa ahbāruhā.  Due to this feature, the work has been an indispensable source for later authors after him. This study aims to give information about the author's life and to evaluate and introduce the work in different aspects, especially in terms of style and content, through a careful reading of the work. In the study, the sources of the information transmitted by the author and other authors who used him as a source and made references to him in the subsequent periods were tried to be identified. As a method, firstly, the content of the work was determined by reviewing different copies of the work. Then, issues such as the historical method followed by the author, the way he expressed the narrations, and the language and style he used were discussed. In addition, the study includes

the understanding of history in Egypt during the period of Ibn Abd al-Hakam and tries to reveal its importance by evaluating the work from various aspects. As a result, it was determined that Futūhu Misr wa ahbāruhā was prepared within the framework of the general method of Muslim historiographers as a local history work centered on Egypt, starting from Adam. In addition to this, it has been observed that the work contains original and interesting details that we cannot find elsewhere, especially important details about Egypt, Maghrib, the conquest process of Andalusia and the Berbers. The work has been an important source for later authors.

References

Abdullah b. Hamûd b. Muhammed el-Muhallefî. El-Ehâdîsü’l-Merfû‘atü’l-Vâride fî Kitâbi Fûtühu Mısr ve ahbâruhâ li İbn-i Abdilhakem. Riyad: Câmiatü’l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmî, Külliyetü Usûlü’d-Dîn, Doktora Tezi, 1425/2004.

Aydemir, Abdullah. Tefsirde İsrâiliyyat, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., 1979.

Çelebi, Kâtib. Keşfü’z-zunûn. thk. Şerafeddin Yaltkaya. Beyrut: Dâru İhyâü’t-Turâsi’l-Arabî, 1941.

Dönmez, İbrahim Kâfi. “Şer‘u men kablenâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/15-19. İstanbul: TDV Yayınları, 2010.

Ebû Hâtim er-Râzî, Ebû Hâtim Muhammed b. İdrîs b. Münzir er-Râzî. el-Cerh ve’t-ta‘dîl. thk. Abdurrahman b. Yahya el-Muallimî el-Yemânî. 9 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1372/1953.

Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. sad. Komisyon. 10 Cilt. İstanbul: Zehraveyn Yayınları, 1992.

Erdem, Sargon. “Amâlika”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 2/556-558. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.

Fahreddin er-Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî. Tefsîr-i Kebîr(Mefâtîhu’l-gayb). trc. Komisyon. 23 Cilt. Ankara: Huzur Yayınevi, 1989.

Günaltay, Şemdeddin. İslâm Tarihinin Kaynakları Tarih ve Müverrihler. İstanbul: Endülüs Yayınları, 1991.

Gürkan, Salime Leyla. İbrâhim’den Ezra’ya İsrâiloğulları Tarihi. 2. Basım. İstanbul: İSAM Yayınları, 2019.

Harman, Ömer Faruk. “Tübba‘”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 41/455-456. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.

Harman, Ömer Faruk. “Yûsuf‘”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/1-5. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.

Hatiboğlu, İbrahim. “İsrâiliyat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/195-199. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.

İbn Abdülhakem, Ebü’l-Kâsım Abdurrahmân b. Abdillâh b. Abdilhakem el-Mısrî el-Kureşî. Fütûhu Mısr ve ahbâruhâ. thk. Hamâhullah Vulid es-Sâlim. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1433/2012.

İbn Acîbe, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Muhammed b. Mehdî el-Hasenî eş-Şâzelî. el-Bahrü’l-medîd fî tefsîri’l-Kurʾâni’l-mecîd. trc. Dilaver Selvi. 11 Cilt. İstanbul: Semerkand Yayınları, 2011.

İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Abdirrahmân b. Gālib el-Muhâribî el-Gırnâtî el-Endelüsî. el-Muherrerü’l-Vecîz. thk. Heyet. 8 Cilt. Katar: Vüzerâtü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1428/2007.

İbn Hacer el-Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddin Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî, thk. Heyet, Tehzîbü’t-Tehzîb. 15 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmiyye, 1. Basım, 1414/1993.

İbn Hallikân, Ebü’l-Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm b. Ebî Bekr b. Hallikân el-Bermekî el-İrbilî. Vefeyâtü’l-a‘yân. thk. İhsân Abbâs. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’s-Sadr, 1398/1978.

İbn Hişam, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî el-Basrî el-Mısrî. es-Sîretü’n Nebeviyye. thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1410/1990.

İbn İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî. Siyer. çev. Sezai Özel. İstanbul: Akabe Yayınları, 1988.

İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe ed-Dîneverî. el-Maârif, thk: Servet Ukkâşe. Kahire: Dâru’l-Me‘ârif. 1417/1996.

İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. Kitâbüt-Tabakâti’l-Kebîr. thk: Ali Muhammed Ömer. 11 Cilt. Kahire: Mektebetü'l-Hancî, 1421/2001.

İsmail Paşa, Bağdatlı. Hediyyetü’l-‘ârifîn, esmâ’ü’l-müellifîn ve âsârü’l-musannifîn. thk. Kilisli Rıfat Efendi & İbnülemin Mahmud Kemal İnan & Avni Aktuç. 2 Cilt. İstanbul: Müessesetü’t-Târihu’l-Arabî, 1991.

Karaman, Hayreddin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsiri. 5 Cilt. Ankara: DİB Yayınları, 7. Basım, 2020.

Kehhâle, Ömer Rıza. Mu‘cemü’l-müellifîn, 4 Cilt. Dımaşk: Müessesetü’r-Risâle, 1376/1957.

Köse, Saffet. “Abdullah b. Abdülhakem”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/276-277. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.

Kuzgun, Şaban. “Hâcer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/431-433. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.

Özkuyumcu, Nadir. “İbn Abdülhakem”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/278-279. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.

Pala, İskender. Andiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. Kültür Bakanlığı Yayınları: Ankara, 1989.

Seyyid, Abdüsselâm. Mevsûa‘tü Ulemâi’l-Arab. Umman: el-Ehliyetü Linneşri ve’t-Tevzi‘, 2005.

Sezgin, Fuad. Târîhu’t-Turâsi’l-Arabî. çev. Fehmî Ebü’l-Fazl & Mahmûd Fehmî Hicâzî. 2 Cilt. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-âmme li’l-kitâb, 1387/1977.

Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî. Târîḫu’l-ümem ve’l-mülûk. thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrahim. 11 Cilt. Kahire: Dâru’l-Meâ‘fir, 1387/1967.

Yücesoy, Hayrettin. “Mihne”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30/26-28. İstanbul: TDV Yayınları, 2020.

Ziriklî, Hayreddin. el-A‘lâm. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-‘İlmu Li’l-melâyîn, 15.Basım, 1423/2002.

Published

2023-12-31

How to Cite

Korkmaz, S., & Adıgüzel, A. (2023). Looking at the World from Egypt: Ibn Abdulhakem and his Work: Futuhu Mısr. INTERNATIONAL JOURNAL OF DORLION ACADEMIC STUDIES AND RESEARCH (IJODASOR) ISSN: 2980-2806, 1(2), 156–175. https://doi.org/10.5281/zenodo.10433027