Ottoman Kalamist Kemalpaşazade's Dual Understanding of Death

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.11507115%20

Keywords:

Kalam, Kamalpashazāde, Mu’tazila, Appointed time, Qadar

Abstract

Kemalpashazāde, who witnessed the golden age of the Ottoman Empire, conformed to his family tradition and served in military class for a while and then transferred to Ilmiye class (authority on religious law and education). After getting an advanced education, Kemalpashazāde both taught many students and wrote many books. On the other hand, he had the opportunity to utilize his expertise in bureaucracy. Although he was a prominent Fiqh scholar,  he proved to be a competent Kalam scholar with the explanations and footnotes he wrote on the classic writings of Kalam Kemalpashazāde wrote genuine risalas on  the  most Specific topics of Kalam such as qada and qadar (destiny, predestination), and appointed time; in this manner, in his books Risāle fi’l-cabr ve’l-kader ve Risāle fi’l-ecel he also interpreted the topic of appointed time on the same line with Ahl-I Sunnah’s qadar understanding. By evaluating the concept of appointed time in two categories as inevitable and suspended, he discussed a dual concept of appointed time and accused the ones who claimed one appointed time as erroneous. Nonetheless, in order not to be seen on the same line with Mu’tazila, he did not abstain from stating that his understanding of appointed time is different from theirs. Kemalpashazāde who considered the topic of appointed time from the Qur’an perspective used Tafsir and Qur’an works as his references. In Qur’an, the appointed time, which is one of the topics Kemalpashazāde wrote independent books, is used in different context and appropriate to its lexical meaning; and it refers to the lifetimes of humans and of the world, and also to the end of those lifetimes. Furthermore, the verses and the hadith use the concept of appointed time outside of its lexical meaning and they present it as an opportunity for humans to use it for performing good deeds. In this meaning, the appointed time is presented as a source of motivation that encourages humans to perform good deeds. The kalam sects (Sunni schools of law), they shaped the issue of appointed time in the direction of the qadar doctrines of their sects.

References

Abdülcebbâr, Kâdî. Şerhu’l-usûli’l-hamse. çev. İlyas Çelebi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2013.

el-Muğnî. thk. Muhammed Ali Neccâr – Abdülhalîm Neccâr. By.: yy., ts.

https://archive.org/details/almoghny-kady-abdelgabar/11/

Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. thk. Şuayb Arnavud. Beyrut: Müessetü’ r-Risâle, 1416/1996.

Arslan, Ahmet. “Kemâlpaşazâde’nin Felsefî Görüşleri”. Şeyhülislâm İbn Kemâl Sempozyumu. Ankara: TDV Yayınları, 1989.

Arı, Yılmaz. “A Crime against Humanity and the Tragedy of Genocide: An Evaluation That Israel Should Be Sued for State Terrorism against Palestinians”. çev. Mustafa Turan. Uluslararası Dorlion Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (DASAD) 1/2 (Dec. 2023), 445-465. https://doi.org/10.5281/zenodo.10429568

Arı, Yılmaz. “Bir İnsanlık Suçu Ve Soykırım Trajedisi: İsrail’in Filistinlilere Uyguladığı Devlet Terörü Nedeniyle Yargılanması Gerektiğine Dair Bir Değerlendirme”. Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi 5 (Aralık 2023), 22-44. https://doi.org/10.61216/darulhadisdergisi.1392165

Atsız, Nihal. Kemâl Paşa-oğlu’nun Eserleri. İstanbul: Şarkiyat Mecmuası, 1966.

Bağdâdî, Abdülkâhir. Usûli’d-dîn. İstanbul: Devlet Matbaası, 1928.

Bâkıllânî, Ebû Bekir Muhammed b. Tayyip. Kitâbü’t-temhîd. Beyrut: el-Mektebtü’ş-Şarkî, 1907.

Beyâzî, Kemâleddîn Ahmed. İşaratü'l-Merâm min ibârâti’l-İmâm Ebî Hanîfe. Beyrut: Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2007.

Beyzâvî, Nâsırüddîn Muhammed. Envâru't-tenzîl ve esrâru't-te'vîl. thk. Muhammed Abdurrahman el-Mer’aşî. Beyrut: Dâru İhyâü’t-Türâs el-Arabî, 1418.

Bilmen, Ömer Nasûhî. Hukûk-u İslamiyye ve Istılâhât-i Fıkhıyye. İstanbul: Bilmen Kitabevi, ts.

Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. b.y.: DâruTavki’n-Necât, 1422/2001.

Çelebi, İlyas. “Kemâlpaşazâde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25/242-243. Ankara: TDV Yayınları, 2022.

Çelebi, Kâtip. Süllemü’l-vüsûl ilâ tabakâti’l-fühûl. thk. Mahmud Abdülkadir Arnaûd. İstanbul: Mektebetü İRCİCA, 2010.

Demirkol, Murat. “Kemâlpaşazâde’nin Hayatı ve İlmî Özgünlüğü”. 13-14 Mayıs 2022 Uluslararası Kemâlpaşazâde (İbn Kemal) Sempozyumu Bildirileri I. ed. Murat Demirkol vd. Ankara: Fcr Yayın Reklam Bilgisayar San. ve Tic. Ltd. Şti., 2022.

Gür, Eyüp. “Risâle fî-Takrîr Enne’l-Kur’âne’l-Azîm Kelâmullâhi’l-Kadîm Bağlamında Kemâlpaşazâde’nin İ’câzü’l-Kur’ân Yaklaşımı”. Muş Alparslan Üniversitesi İslam i İlimler Fakültesi Dergisi 5/2 (2022), 228.

Gölcük, Şerafettin. Kelam Tarihi. İstanbul: Hikmet Yayınevleri, 2018.

Gölcük, Şerafettin – Toprak, Süleyman. Kelam Konya: Tekin Kitabevi, 1996.

Harbûtî, Abdüllatif. Tenkîhu’l-kelâm fî akâidi ehli’l-İslâm. İstanbul: Derseâdet Necmü İstikbal Matbaası, 1330.

Heysemî, Ebü’l-Hasen Nûreddîn Alî b. Ebî Bekr b. Süleymân. Mecmau’z-zevâid ve membeu’l fevâid. thk. Hüseyin Esedü’d-Dârânî. Beyrut: Dâru’l-Me’mûn li’t-Türâs, 1443.

İbn Manzur, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem b. Alî b. Ahmed. Lisânü’l-Arab. Beyrut: Dâru’s-Sadr, 1414.

İnanır, Ahmet. İbn Kemâl’in Fetvaları Işığında Osmanlı’da İslam Hukuku. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. 2008.

İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât fî garîbü’l-Kur’ân. thk. Saffân Adnân ed-Davûdî. Şam: Dâru’l-Kalem, 1412.

Karadeniz, Osman. Ecel üzerine. İzmir: Anadolu Matbabacılık, 1992

Kaya, Mahmut. "İbn Kemâl'in Düşünce Tarihimizdeki Yeri ve Varlık Anlayışı". Sosyoloji Dergisi 3/1 (1989), 323-329.

Kemâlpaşazâde, Şemseddîn Ahmed. Risâle fi’l-Cebr ve’l-kader. nşr. Ahmet Cevdet Paşa. İstanbul: İkdam Matbaası, 1316.

“Risâle fî beyâni’l-ecel”. Mecmûu Resâili’l-Allâme İbn Kemal Paşa. thk. Hamza el-Bekrî. İstanbul: Dârul-Lübâb, 2018.

Risâle fî beyâni evsâfî ümmü’l-Kitâb ve levh-i mahfûz ve levh-i mânevî. İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Nafiz Paşa no: 445.

Kılıçer, Esat. “Fıkıhçı Olarak İbn Kemâl”. Şeyhülislâm İbn Kemâl Sempozyumu.

Anakara: TDV Yayınları, 1989.

Kur’ân Yolu. Erişim 16 Temmuz 2023. https://kuran.diyanet.gov.tr

Köse, Saffet. “Hocazâde Muslihuddîn Efendi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 18/207-209. Ankara: TDV Yayınları, 1998.

Mâturidi, Ebû Mansûr. Te’vilatü’l-Kur’ân. thk. Mecdî Bâselûm. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1326.

Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Kahire: y.y., 1374-75/1955-56.

Nesefî, Ebü’l-Berekât. Medârikü’t-tenzîl ve hakāiku’t-te’vîl. thk. Yusuf Ali Bedîvî. Beyrut: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1419/1998.

Nesefî, Ebü’l-Muîn. Tebsiratu’l-edille fî usûli’d-dîn. thk. Muhammed Enver Hâmid Îsâ. Kahire: Mektebetü Ezheriyye, 2011.

Okumuş, Namık Kemal. “Rızık ve Ecel”. Sistematik Kelam. ed. Mehmet Evkuran. Ankara: Bilimsel Araştırma Yayınları, 2019.

Kelamda Ecel Problemi. Ankara: Araştırma Yayınları, 2012.

Öge, Ali. Şeyhülislâm İbn Kemâl’in Sünnilik Anlayışı. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi, 2010.

Öçal, Şamil. Kemâlpaşazâde’nin Felsefî ve Kelâmî Görüşleri. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000.

Pezdevî, İmam Ebû Yusr Muhammed. Usûli’d-dîn. thk. Hens Bîtır Lans. Kahire: El-Mektebetü’l-Ezheriyyeli’t-Türas, 2003.

Râzî, Fahreddîn. Mefâtihu’l-Gayb. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-A’rabî, 1420.

Sâbûnî, Nureddîn. el-Bidâye fî usûli’d-dîn. çev. Bekir Topaloğlu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.

Saraç, M. E. Yekta. Şeyhülislâm Kemâlpaşazâde Hayatı, Şahsiyeti, Eserler ve Bazı Şiirleri. İstanbul: Risâle Basın-Yayın LTd., 1995.

Sözen, Kemâl. İbn Kemâl’de Metafizik. Isparta: Fakülte Kitabevi, 2001.

Şehristânî, Abdulkerim. Nihâyetü’l-ikdâm fî ilmi’l-kelâm. Bağdat: Mektebetü’l-Müsnâ, ts.

Taşköprizâde Ahmed Efendi. eş-Şekâiku’n-nu‘mâniyye. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.

Teftazânî, Fahriddîn Ömer b. Burhâniddîn Abdillâh. Şerhu’l-Mekâsıd. thk. Abdurrahman Umeyra. Beyrut: A’lâmü’l-Kütüb, 1998.

Temîmî, Takıyyüddîn b. Abdilkâdir ed-Dârî el-Gazzî el-Mısrî. eṭ-Ṭabaḳâtü’s-seniyye fî terâcimi’l-Ḥanefiyye. https://shamela.ws/book/322

Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). el-Câmiʿu’s-ṣaḥîḥ. thk. Ahmed Muhammed Şakir. Halep: Şirket-ü Mektebe ve Matbaat-ü Mustafa el-Bânî, 1398/1978.

Topaloğlu, Bekir - Çelebi, İlyas. Kelam Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İSAM Yayınları, 2013.

Tunç, Cihat. “Ecel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 10/380-382. Ankara: TDV Yayınları, 1994.

Turan, Şerafettin. “Kemâlpaşazâde”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25/238-240. Ankara: TDV Yayınları, 2022.

Yazıcıoğlu, Mustafa Sait. “Kelâmcı Olarak İbn Kemâl”. Şeyhülislâm İbn Kemâl Sempozyumu. Ankara: TDV Yayınları, 1989.

Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: T.C. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2021.

Yeprem, M. Saim. İrade hürriyeti ve İmam Mâtüridî. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1984.

Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf an bekâiku’t-tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kitâbü’l-Arabî, 1407.

Published

2024-06-30

How to Cite

Gür, E. (2024). Ottoman Kalamist Kemalpaşazade’s Dual Understanding of Death. INTERNATIONAL JOURNAL OF DORLION ACADEMIC STUDIES AND RESEARCH (IJODASOR) ISSN: 2980-2806, 2(1), 96–116. https://doi.org/10.5281/zenodo.11507115