A Socio-Cultural Approach to the Oghuz Rebellion in the Era of Sultan Sencer

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10397712

Keywords:

General Turkish History, Great Seljuk Empire, Sencer, Oghuz rebellion, Atsız, Kamaç

Abstract

In the XI. century, The Great Seljuk Empire what was established on the one hand with the Oghuz’s struggles each other, on the other hand their attempts, similarly was broken down the result of civil strives of this people. The large part of these civil strives in the Seljuk Empires has consisted of the Oghuz rebellions, who was the founder people of the empire. The Oghuz rebellion in the era of Sultan Sencer was the strongest rebellion which caused to break down this state. Notably this rebellion, all the Oghuz rebellions in this era are the multidimensional historical issues and are related each other. In this study, the Oghuz rebellion, occurred as a result of the alienation of the Seljuk Empire, which Oghuz tribes had turned into a great empire with difficulty, by other Turkic tribes and Iranian elements who took part in the administrative and military structure, has discussed.

And political and socio-cultural factors underlying this rebellion have been analyzed. Throughout the study, the other Oghuz rebellions which attempted in the history of the Seljuk Empire have been researched. And it has been tried getting to the bottom of chaotic relations between the Oghuz tribes and their state. The political structure of the Oghuz rebellion of the Sencer era, the main subject of this study, has been analyzed starting from the Battle of Qatwan on the eve of the rebellion in order to present the historical context. Then, the atmosphere of war between Sultan Sencer and the Oghuz tribes, and his captivity have been evaluated. The socio-cultural reasons of the Oghuz rebellion which is the main topic the article have been judged in the final chapter of the study, independently And, the Oghuz people’s political crisis largely was based on their warrior and nomadic nature.

References

Agacanov, Sergey Grigoreviç. Oğuzlar. Çev. Ekber N. Necef – Ahmet Annaberdiyev. İstanbul: Selenge Yayınları, 2002.

Ayan, Ergin. Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nda Oğuz İsyanı. İstanbul: Kitabevi, 2007.

Ayan, Ergin. Sultan Tuğrul Bey, Selçuklu İmparatorluğu’nun Kurucusu. İstanbul: Kronik Kitap, 2020.

Beyhakî, Ebu’l Fazl Muhammed B. Hüseyin. Târîh-i Beyhakî. Çev. Necati Lugal. Ankara: TTK, 2019.

Bezer, Gülay Öğün. “İldenizliler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 22/82-84. Ankara: TDV Yayınları, 2020.

Bezer, Gülay Öğün. “Zengîler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/268-272. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.

al-Bondâri. İrak ve Horasan Selçukluları Tarihi (Zubdat al-Nuṣra va Nubḫat al ‘Usra). Çev. Kıvameddin Burslan. İstanbul: Maarif Matbaası,

Buniyatov, Ziya Musa. “Çagâniyân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/166-167. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.

Cahen, Claude. Türklerin Anadolu’ya İlk Girişi: XI. Yüzyılın İkinci Yarısı. Çev. Yaşar Yücel – Bahaeddin Yediyıldız. Ankara: TTK, 2021.

Cüveynî, Alaaddin Ata Melik. Tarih-i Cihan Güşa. çev. Mürsel Öztürk. Ankara: TTK, 2013.

Ebulgazi Bahadır Han. Şecere-i Terâkime. Haz. Necati Demir - Özkan Aydoğdu. İstanbul: H Yayınları, 2022.

el-Cûzcânî, Minhâc-i Sirâc. Tabakât-ı Nâsırî (Gazneliler, Selçuklular, Atabeglikler ve Hârezmşâhlar). Çev. Erkan Göksu. Ankara: TTK, 2020.

Ergin, Muharrem. Orhun Abideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2018.

Fazlullâh, Reşîdü’d-dîn. Câmi’ü’t-Tevârîh (Zikr-i Târîh-i Âl-i Selçûk). Çeviri ve Notlar: Erkan Göksu - H. Hüseyin Güneş. İstanbul: Bilge Kültür

Sanat Yayınları, 2020.

Golden, Peter. Türk Halkları Tarihine Giriş. Çev. Osman Karatay. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2021.

Gürbüz, Meryem. Harizmşahlar: Devlet Teşkiları, Ekonomi, Kültür. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2014.

İbnü’l-Esîr, İslâm Tarihi: El Kâmil Fi’t-Tarih Tercümesi. Çev. Abdülkerim Özaydın. 10-11. Ciltler. İstanbul: Bahar Yayınları, 1991.

Kafesoğlu, İbrahim. Selçuklular ve Selçuklu Tarihi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2019.

Kafesoğlu, İbrahim. Harzemşahlar Devleti Tarihi (485-618/1092-1221). Ankara: TTK, 1984.

Karatay, Osman. İlk Oğuzlar: Köken Türeyiş ve Erken Tarihleri Üzerine Çalışmalar. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2017.

Kazvînî, Hamdullâh Müstevfî. Târîh-i Güzîde: Zikr-i Pâdişâhân-i Selçukiyân. Çev. Erkan Göksu. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2015.

Kâşgarlı Mahmud, Divanü Lûgat-it Türk. Çev. Besim Atalay. Ankara: TDK, 2021.

Kızıltoprak, Süleyman. “Memlük”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39//87-90. İstanbul: TDV Yayınları, 2004.

Konukçu, Enver. “Balasagun”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5/4. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.

Köymen, Mehmet Altay. “Büyük Selçuklu İmparatorluğunda Oğuz İsyanı (1153)”. AÜDTCFD 5/2 (1947), 159-186.

Köymen, Mehmet Altay. Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi: I. Kuruluş Devri. Ankara: TTK, 2021.

Köymen, Mehmet Altay. Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi: II. İkinci İmparatorlu Devri. Ankara: TTK, 2021.

Köymen, Mehmet Altay. Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi: III. Alp Arslan ve Zamanı. Ankara: TTK, 2021.

Köymen, Mehmet Altay. Selçuklu Devri Türk Tarihi. Ankara: TTK, 2019.

Kurtuluş, Rıza. “Cürcân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi.

/131-132. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.

Merçil, Erdoğan. Büyük Selçuklu Devleti. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2016.

Mîrhând, Muhammed bin Hâvendşâh bin Mahmûd. Ravzatu’s-Safâ fî Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ (Tabaka-i Selçûkiyye). Çeviri ve

not: Erkan Göksu. Ankara: TTK, 2018.

Nizâmü’l-Mülk, Siyâset-Nâme. Çev. Mehmet Altay Köymen. Anakra: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1982.

Özaydın, Abdulkerim. “Arslan b. Selçuk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 3/402-403. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.

Özaydın, Abdulkerim. “Cend”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 7/359-360. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.

Özaydın, Abdulkerim. “Sencer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36/507-511. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.

Özgüdenli, Osman Gazi. “Mâverâünnehir”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/177-180. Ankara: TDV Yayınları, 2003.

Rasovskiy, D.A. “Rus’da ve Ugriya’da Peçenekler, Torklar ve Berendiler”. TDA. Çev. Kürşat Yıldırım 121 (2019), 283-344.

Râvendi, Muhammed b. Ali b. Süleyman. Râhat-üs-Sudûr ve Âyet-üs-Sürûr. Çev. Ahmed Ateş. Ankara: TTK, 2020.

Roux, Jean-Paul. Orta Asya Tarih ve Uygarlık. Çev. Lale Arslan Özcan. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2014.

Sevim, Ali. “Artukluların Soyu ve Artuk Bey’in Siyasi Faaliyetleri”. Belleten 26 (Ocak 1962), 121-146.

Sevim, Ali – Merçil, Erdoğan. Selçuklu Devletleri Tarihi Siyaset, Teşkilat ve Kültür. Ankara: TTK, 2020.

Sümer, Faruk. Oğuzlar/Türkmenler: Tarihleri, Boy Teşkilatı, Destanları. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1972.

Sümer, Faruk. “Oğuzlar”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/325-330. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.

Taşağıl, Ahmet. “Türkistan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 41/556-560. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.

Terzi, Mustafa Zeki. “Gulâm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 14/178-180. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.

Tokan, Özgür. “Sultan Sencer Dönemi (1118-1157) Selçuklu Vezîrleri”. Bayburt Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi 1 (Mart 2018),

-164.

Turan, Osman. Selçuklular Tarihi ve Türk-İslam Medeniyeti. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2016.

Ünal, Sonay. Atabetü’l-Ketebe: Sultan Sencer Dönemi Münşeât Mecmuası. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.

Published

2023-12-31

How to Cite

Çınar, E. (2023). A Socio-Cultural Approach to the Oghuz Rebellion in the Era of Sultan Sencer. INTERNATIONAL JOURNAL OF DORLION ACADEMIC STUDIES AND RESEARCH (IJODASOR) ISSN: 2980-2806, 1(2), 363–388. https://doi.org/10.5281/zenodo.10397712