Konyalı Mehmed Vehbi Efendi's Understanding of Prophethood
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10246122Keywords:
Kalam, Konyalı Mehmed Vehbi Efendi, Belief, Prophet , ProphethoodAbstract
Konyalı Mehmed Vehbi Efendi is an important intellectual and politician who witnessed both the last period of the Ottoman Empire and the early periods of the Republic and taught in madrasahs. Mehmed Vehbi Efendi, who produced works in many fields of Islamic sciences such as Tafsir, Hadith and Kalam, lived in such a transition period and was interested in politics and served as a member of parliament for a part of his life, making his thoughts on Islamic issues important. The period in which Mehmed Vehbi Efendi lived was a period in which attacks against religion by movements such as positivism and materialism were intense. In this article, Mehmed Vehbi Efendi's views on the issue of Prophethood, which is a subject of the science of Kalam, are discussed, how he defends the issue is expressed, and his different or similar views from other scholars are tried to be revealed. While working, descriptive and heuristic research techniques were used, based on the author's own works and ideas, and document analysis was carried out. In addition, the aim was to reveal his line between traditionalism and modernism, based on the ideas he defended; in this context, it has been determined that Mehmed Vehbi Efendi is a scholar in the traditional understanding of Islam and an author who defends the Mâtürîdî creed.
References
Adıvar, A. Adnan. Osmanlı Türklerinde İlim, İstanbul: Remzi Kitabevi, 1982.
Ahmed İbn Hanbel. Müsned, thk. Şuayb el-Arnavûd, Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1. Baskı, 2001, I-XXVII.
Altıntaş, Ramazan. Konya’lı Mehmet Mehmed Vehbi Efendi ’nin (1862-1949) Kelami Yönü, Şehir ve Alimleri Sempozyumu Konya 11-12 Kasım. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Kültür Yayınları, 2017.
Aslan, Nasi. “Risalet”, TDV İslâm Ansiklopedisi. 35/125-126. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
Ateşyürek, Remzi. “Mehmed Vehbi Efendi” TDV İslâm Ansiklopedisi, 28/540-541. İstanbul: TDV Yayınları, 2003.
Ateşyürek, Remzi. Mehmed Vehbi Efendi’nin Hayatı, Eserleri ve Tefsirdeki Metodu. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1994.
Ayhan, Halis “İmam-Hatip Lisesi” TDV İslâm Ansiklopedisi, 22/ 191-191. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
Ayhan, Halis. “İlâhiyat Fakültesi” TDV İslâm Ansiklopedisi, 22/70-72. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
Bahçeci, Muhittin Ayet ve Hadislerde Peygamberlik ve peygamberler (Nübüvvet ve Risalet), İstanbul: Türdav Yayınları. 1997.
Bahçeci, Muhittin. Kelam İlmine Giriş, Kayseri: Can Ofset Matbaacılık, 1994.
Bayram, İbrahim. “İslâm Düşüncesinde Nübüvvetin Vehbîliği Kesbîliği Meselesi”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 3/1, (2015), 169-188.
Bayram, İbrahim. “Mehmed Vehbi Efendi’nin Kader Anlayışı”, Edebali İslamiyat Dergisi. 4/1, (2020), 136-137.
Berkes, Niyazi. Türkiye’de Çağdaşlaşma, haz. Ahmet Kuyaş. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1973.
Bilmen, Ömer Nasuhi Büyük Tefsir Tarihi Tabakâtü’l-Müfessirîn, sad. Abdulaziz Hatip. İstanbul: Semerkand Yayınları, 2018
Bilmen, Ömer Nasuhi. Muvazzah İlmi Kelâm, İstanbul: Yeni Matbaa, 1959.
Cürcânî, Seyyid Şerif. Şerhu’lMevâkıf -Mevâkıf Şerhi-, çev. Ömer Türker. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2015.
Demir, Recep. “Ahkâm Tefsiri ve Mehmed Vehbi Efendi’nin Ahkâm-ı Kur’aniye’si”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 22, (2013), 431-456.
Ertan, Veli. “Tarihte Şer‘iyye ve Evkâf Vekilleri”, Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi. 8, (1969 Ocak-Şubat), 41-45.
Fîrûzâbâdî, Mecduddîn Muhammed b. Yâ’kûb. Kamusü’l-Muhit, çev. Ahmet Asım Efendi, haz. Bilal Eren. İstanbul: Akdem Yayınları, 2022.
Geçit, Mehmet Salih. “Son Dönem Temsilcileri Bağlamında Yeni İlm-i Kelâm Hareketi (Anadolu Örneği)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 9/46 (2016), 931-944.
Gölcük, Şerafettin. İslâm Akâidi, İstanbul: Bayrak Matbaası, 1997.
Gölcük, Şerafettin - Toprak, Süleyman. Kelam, Konya: Tekin Kitabevi, 1988.
Harpûtî, Abdullatif. Tenkîhu’l Kelâm fi Akâidi Ehli’il-İslâm, haz. Fikret Karaman. İstanbul: Çelik Yayınevi, 2016.
Hughes, Preston. Türkiye’nin Demokratikleşme Sürecinde Atatürkçülük, çev. Narin Özlem. Ankara: Arkadaş Yayınları, 2009.
Kara, İsmail. Şeyhefendinin Rüyasındaki Türkiye, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1998.
Karagöz, İsmail. Dini Kavramlar Sözlüğü, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
Karpat, Kemal. H. Türkiye’de Siyasal Sistemin Evrimi, çev. Esin Soğancılar. Ankara: İmge Kitabevi, 2007.
Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmi’ liAhkâmi’l-Kur’ân, thk. Ahmed el-Berdûnî-İbrahim Etfiş. Kâhire: Dâru’l-kutubi’l-Mısriyye, 1964.
Kutay, Cemal. Cumhuriyetin Manevi Mimarları, İstanbul: Acar Bilgi Merkezi Yayınları, 2013.
Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed. Kitâbü’t-Tevhîd, çev. Bekir Topaloğlu. Ankara: İsam Yayınları, 2017.
Negari, el-Kâdî Abdünnebi b. Abdürresul el-Ahmed. Düstûru’l-Ulema Câmiu’l-Ulûm fî Istılâhâti’l-Fünûn, Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2000.
Ozankaya, Özer. Türkiye’de Laiklik Atatürk Devriminin Temeli, İstanbul: Cem Yayınevi, 2000.
Özervarlı, M. Said. “Yeni İlm-i Kelâm”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 43/427-428. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
Öztürk, Cemil. “Osmanlı”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 33/487-589. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
Öztürk, Resul. Yeni İlm-i Kelâm Hareketi ve Mehmed Mehmed Vehbi Efendi, Konya: Eğitim Yayınevi, 2018.
Râzî, Fahreddin, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer. Kitâbu’l-Muhassal (Kelam’a Giriş), çev. Hüseyin Atay. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Kültür Eserleri, 2002.
Sakaoğlu, Necdet. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihi, İstanbul: İletişim Yayıncılık, 1992.
Teftâzânî, Sa‘düddîn Mesûd b. Ömer eş-Şâfiî. Kelam İlmi ve İslam Akâidi (Şerhu’l Akâid), haz. Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1980.
Topaloğlu, Bekir vd. İslam’da İnanç Esasları, İstanbul: İFAV Yayınları, 1998.
Topaloğlu, Bekir-Çelebi, İlyas. Kelam Terimleri Sözlüğü, Ankara: İsam Yayınları, 2017.
Torunoğlu, Harun. Konyalı Mehmed Vehbi Efendi’nin Ulûhiyyet Anlayışı. Iğdır: Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
Uludağ, Süleyman. İslam’da İnanç Konuları ve İ’tikadi Mezhepler, İstanbul: Marifet Yayınları, 1992.
Vakkasoğlu, Vehbi. Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İslâm Âlimleri, İstanbul: Nesil Yayınları, 2002.
Vehbi, Konyalı Mehmed el-Akâidü’l-Hayriye fî TahrîriMezhebi’l-Fırkatı’n- Nâciye ve Hüm Ehlü’s- Sünne ve’l-Cema’a ve’r-Redd alâ Muhâlifihim, Konya: Ahmet Kâmil Matbaası.
Vehbi, Konyalı Mehmed Hülâsatü’l-Beyân fi Tefsiri’l-Kur’ân, İstanbul: Üçdal Neşriyat, 1966.
Vehbi, Konyalı Mehmed Sahîh-i Buhârî Tecrîd-i Sarîh Muhtasarı Tercümesi, İstanbul: Üçdal Neşriyat, 2011.
Vehbi, Konyalı Mehmed Tam Metin Sahih-i Buhari, İstanbul: Üçdal Neşriyat, 2011.
Vehbi, Konyalı Mehmed. Akâid-i Hayriyye, çev. Resul Öztürk. Konya: Eğitim Yayınevi, 2018.
Yaʽkûb İbn. Abdüllatîf. İslâm Mezhepleri ve Kelâmı. haz. Halil İbrahim Bulut-Nurettin Gemici- Ramazan Tarik, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2019.
Yavuz, Yusuf Şevki. “Nübüvvet”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 33/279-285. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
Yavuz, Yusuf Şevki. “Peygamber”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 34/257-267. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
Yazır, E. M. H. (Tarihsiz). Hak Dini Kur’an Dili, C. 5. Hikmet Neşriyat. İstanbul.
Yurdagür, Metin. Ünlü Türk Kelâmcıları, İstanbul: İFAV Yayınları, 2017.
Yüksel, Emrullah. Kelam Dersleri, Erzurum: Yükseköğretim Kurulu Matbaası, 1986.
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Hasan Sırtıkara, Şaban Banaz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
