Kur’ân’ın Tövbeye Davet Yöntemi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14577360Anahtar Kelimeler:
Kur’ân, Günah, Mağfiret, Tövbe, Af.Özet
Nesiller boyu muhafaza edilen ve ilk günkü gibi hidayet kaynağı olmaya devam eden Kur’ân, karanlıkları nuruyla aydınlatmayı sürdürmektedir. Kur’ân’a muhatap kılınan insan, zaaflarına rağmen, akıl ve iradesiyle vahyedilen hükümleri uygulayarak Kur’ân’ın nuruyla hem dünya hem de ahiret saadetine ulaşmak için de çaba göstermektedir. Kur’ân-ı Kerim insanı tövbeye davete seslenişte farklı yöntemler kullanmaktadır. Kur’ân, Mümin insanın zaafları nedeniyle tövbe etmeye muhtaç olduğu ve bu nedenle tövbe etmesi gerektiği için kulunu tövbeye davette ısrar etmektedir. İnsanda tövbe duygusu oluştuğunda pişmanlık, tövbe, mağfiret (istiğfar) ve af gibi kavramlarla tövbe edip af dileme kapısına gelip halini arz ederek yaratanı Yüce Allah’a sığınmak ister. Bu bağlamda makale Kur’an’ın insanı hangi usul ve üslupla günahlarından tövbeye davet ettiğini ele almaktadır. Bu açıdan araştırma Kur’an’ın bir üslup özelliğini ortaya koymayı hedeflemektedir. Görüne o ki Kur’ân, bir yandan insanı müjdeli vaadlerde bulunarak tövbeye davet ederken bir yandan da geçmiş kavimlerin ibretlik hallerini gözler önüne sererek onu ikaz ederek davette bulunmaktadır. Öte yandan kâh sorular sorup düşünmeye sevk ederek, kâh tövbe etmeme halinde ahiret gününde karşılaşacakları sıkıntılı halleri açıklayarak tövbeye yanaşmayanları tenkit eder. Yüce Allah, kulunun tövbesine karşılık onun günahlarını örter, siler, sevaba tebdil eder veya giderir. Davete icabet ederek tövbe edip af dileyen insan, tövbesi sonrası bireysel olarak kendisini ıslah yoluna gider. İnsanda olan olumlu değişimler ve tövbesinin toplum ile çevresindeki diğer canlı cansız yaratılmışlara olumlu katkılar sunar.
Referanslar
Abdülbâkî, M. Fuad. el-Mu’cemü’l-Müfehres Li Elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1986.
Akbaş, Yaşar Fatih. “İstifhâm Edatlarının Soru Anlamı Dışında Kullanılması: Bakara Sûresi Örneği”. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 10/19 (2023), 300-312.
Akdemir, Merve – Gül, Ali Rıza. “Kur’ân’da İnsanla İlgili Sembolik İfadelerin Analizi”. Sultan İlahiyat Araştırmaları Dergisi (SİAD) 1/1 (Aralık2023), 85-100. https://doi.org/10.5281/zenodo.10443449
Albayrak, Halis. “Tebliğ ve Davet Kavramlarının Analizi”. İslam’ın Güncel Sunumu Hz. Peygamber’in Tebliğ Metodu Işığı Altında 2003 Yılı Kutlu Doğum Sempozyumu Tebliğ ve Müzakereleri. Ankara: TDV Yayınları 2006, 43-52.
Arı, Yılmaz. “A Crime against Humanity and the Tragedy of Genocide: An Evaluation That Israel Should Be Sued for State Terrorism against Palestinians”. çev. Mustafa Turan. Uluslararası Dorlion Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (DASAD) 1/2 (December 2023), 445-465. https://doi.org/10.5281/zenodo.10429568
Arı, Yılmaz. “Bir İnsanlık Suçu Ve Soykırım Trajedisi: İsrail’in Filistinlilere Uyguladığı Devlet Terörü Nedeniyle Yargılanması Gerektiğine Dair Bir Değerlendirme”. Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi 5 (Aralık 2023), 22-44. https://doi.org/10.61216/darulhadisdergisi.1392165
Arı, Yılmaz. “Gölgede Kalan Yıkım: İsrail’in Devlet Destekli Terörü Ve Soykırım Trajedisi Tarihi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/2 (Eylül 2024), 639-665. https://doi.org/10.51702/esoguifd.1491769
Arpaguş, Hatice K. “Allah-İnsan İlişkisinde Rahmet ve Gazab”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29 (2005/2), 8-29.
Aruk, Seyfullah. “Kur’ân-ı Kerim’de Kadın Kıssaları”. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, (2011).
Bebek, Adil. “Günah”. TDV Ansiklopedisi. 14/282-285, İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
Canbulat, Mehmet. “İstiğfar”. Dini Kavramlar Sözlüğü. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
Cemâleddin el-Kâsımî. Kur’ân’ı Anlamak-Tefsir İlminin Temel Meseleleri. İstanbul: İz Yayıncılık, 1990.
Çağrıcı, Mustafa. “Merhamet”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 29/184-185, Ankara: DİB Yayınları, 2004.
Çelik, Hüseyin Avni. “Affın Kur’ân-ı Kerimdeki Yeri”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (Haziran 1995), 95-128.
Çetiner, Bedrettin. Esbâb-ı Nüzûl Kur’ân Âyetlerinin İniş Sebepleri. İstanbul: Çağrı Yayınları, 2010.
Demiray, Mustafa. ‘Vaad’. TDV İslâm Ansiklopedisi. 42/403-404, İstanbul: DİB Yayınları, 2012.
Denizer, Nurullah. Kur’ân’da İnsanlara Yöneltilen Sorular. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2020.
Doğan, Lütfi. Sünnet Işığında İslam Ahlâkının Esasları. Ankara: DİB Yayınları, 2015.
Dumlu, Ömer. Kur’ân’da Salâh Meselesi. Ankara: DİB Yayınları, 2012.
Durmuş, Zülfikar-Özata, Havva. “Kur’ân-ı Kerim’de Ahirette Yaşanacak Pişmanlık Sahneleri”. Umde Dini Tetkikler Dergisi 2/1 (Temmuz 2019), 9-47.
Horozcu, Ümit. “Ruh Sağlığı ve Din”. Din Psikolojisi El Kitabı. ed. Mustafa Doğan Karacoşkun. Ankara: Grafiker Yayınları, 2017.
İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemaluddin Muhammed b. Mükrim. Lisânu’l-’Arab. Beyrut: Daru Sadır, ts.
Karagöz, İsmail. Mehmet Canbulat, Fikret Karaman, İbrahim Paçacı. Dini Kavramlar Sözlüğü. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları 2020.
Kyendyebai, Syerikjan. “İtap Ayetlerinin Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi”. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
Öz, Ahmet. Kur’ân’da Yapıcı Eleştiri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2019.
Rağıb el-İsfehani. el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’ân. çev. Abdülbaki Güneş-Mehmet Yolcu. İstanbul: Çıra Yay., 2010.
Şahin, İskender. “Dünya Hayatı Çerçevesinde Kur’ân’da Yer Alan Fiilî Cezalar”. Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/2 (2013), 61-85.
Tok, Fatih. “Günah ile Tövbe Arasındaki Mahiyet İlişkisi”. Tefsir Araştırmaları Dergisi 8/1 (Nisan/April, 2024), 288-307.
Tokur, Behlül. “Kur’ân’da Soru Kalıpları ve Metaforlar”. Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (2011), 105-118.
Topaloğlu, Bekir. “Rauf”. TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: DİB Yayınları, 2007, 34/468.
Topaloğlu, Bekir. “Esma-i Hüsna”. TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: DİB Yayınları, 1995.
Umaç, Bilal. “Kurân’da İstifhâm Üslûbu ve Belâğî Özellikleri”. Academıc Socıal Resources Journal 7/39 (2022), 744-757.
Yalvaç Arıcı, Handan. “Kur’ân Perspektifinden Pişmanlık”. Artuklu Akademi 7/2 (2020), 417-448.
Yeşiltaş, Sultan-Denizer, Nurullah. “Özellikleri ve İlkeleri Bağlamında Kur’ân’da Tenkit Üslûbu”. Kader Dergisi 20/1 (Haziran 2022), 323-344.
Yıldız, Mustafa. “İbn Haldun’un Tarihselci Devlet Kuramı”. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 10 (Güz 2010), 25-55.
Yüksek, Muhammed İsa. “Kur’ân’daki ‘Ve-mâ edrâke’ Kalıbı Bağlamında Metafizik Varlıkların Mahiyet Tespitinde Dilin İmkânı”. İlahiyat tetkikleri dergisi 1 (2019), 83-105.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Mehmet ESER, Fatih TOK
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.